رای هیات عمومی دیوان عدالت اداری در مورد عوارض و هزینه آسفالت

در سال های اخیر همواره مصوبات شوراهای اسلامی شهرها از جهات مختلف بویژه از نظر عدم اختیار شورا برای وضع آن مصوبه مورد شکایت اشخاص و حتی سازمان بازرسی کل کشور بوده اند.

در سال 1397 شورای اسلامی شهر حمیدیا طی تعرفه عوارض سالیانه خود،مبادرت به وضع عوارضی با عنوان عوارض بر هزینه آسفالت نموده است.

از این مصوبه در هیات عمومی دیوان عدالت اداری شکایت شده است و هیات مذکور بر اساس گردشکار و رای زیر چنین اظهار نظر نموده است:

شماره دادنامه : 3166

تاریخ دادنامه: 15؍11؍1398

شماره پرونده: 9703488

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکی: آقای غلامحسین سعیدی مفرد

موضوع شکایت و خواسته: ابطال تبصره 2 ماده 41 تعرفه عوارض سال 1397 شورای اسلامی شهر حمیدیا

 گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال تبصره 2 ماده 41 تعرفه عوارض سال 1397 شورای اسلامی شهر حمیدیا را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

 " شهرداری حمیدیا به موجب مصوبه مورد شکایت اقدام به اخذ عوارض و هزینه آسفالت از شهروندان می نماید در حالی که به موجب بند 1 ماده 55 قانون شهرداری احداث معابر و کوچه های عمومی و ریختن آسفالت و ساختن خیابانها به عهده شهرداری می باشد. ابطال آن مورد استدعاست." 

 متن مقرره مورد اعتراض به شرح زیر است:

 " 41- هزینه خدمات آسفالت

 هر مترمربع آسفالت 000؍120 ریال هر متر طول سنگ جدول 000؍150 ریال

 کوچه هایی که قبل از سال 1373 توسط شهرداری آسفالت شده است و پرونده اطلاعات مربوط به آسفالت کوچه در شهرداری موجود نمی باشد از پرداخت خودیاری معاف می گردد. در خصوص هزینه خدمات آسفالت اراضی مجهول المالک و زمینهای افتاده و کوچه هایی که دارای پرونده می باشند و به مالکین اخطار شده و بنا به ضرورت شهرداری رأساً آسفالت نموده طبق تعرفه روز هزینه خدمات آسفالت وصول می گردد.

 هزینه آسفالت مساوی است با عرض ملک در بر معبر ضربدر نصف عرض آسفالت ضربدر نرخ هر مترمربع.

 تبصره1: معابری که عرض آسفالت بالای 12 متر می باشد از پرداخت هزینه خدمات آسفالت معاف می گردد.

 تبصره2: در خصوص هزینه آماده سازی و آسفالت سایت علویه (مسکن مهر) هر واحد مبلغ 000؍750؍4 ریال دریافت گردد.

 تبصره3: به نماینده کوچه به ازای جمع آوری خودیاری ساکنین کوچه (هر واحد مسکونی یا قطعه زمین) مبلغ 000؍100 ریال تا حداکثر مبلغ خودیاری آسفالت نماینده کوچه تخفیف داده می شود." 

 علیرغم ارسال و ابلاغ نسخه دوم شکایت و ضمائم آن برای طرف شکایت تا زمان رسیدگی به پرونده هیچ گونه پاسخی واصل نمی شود.

 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ 15؍11؍1398 با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

طبق بند 1 ماده 55 قانون شهرداریها مقرر شده است که ایجاد خیابانها، کوچه ها، میدانها و باغهای عمومی و مجاری آب و توسعه معابر در حدود قوانین موضوعه در حدود اختیارات شهرداریها است و همچنین در تبصره 4 ماده واحده قانون تعیین وضعیت املاک واقع در طرح های دولتی و شهرداریهای اسلامی مصوب 1367 مقرر شده است در صورت تقاضای صاحبان اراضی برای استفاده از مزایای ورود به محدوده توسعه و عمران شهر، علاوه بر انجام تعهدات مربوط به عمران و آماده سازی زمین و واگذاری سطوح لازم بـرای تأسیسات و تجهیزات خدمات عمومی، حداکثر تا 20% از اراضی آنها را برای تأمین عوض اراضی واقع در طرح های موضوع این قانون و همچنین اراضی عوض طرح های نوسازی و بهسازی شهر، به طور رایگان دریافت نمایند. در مواد قانونی یاد شده در خصوص اخذ هزینه خدمات آسفالت حکمی ذکر نشده است. بنابراین تبصره 2 ماده 41 تحت عنوان هزینه خدمات آسفالت مصوب سال 1396 شورای اسلامی شهر حمیدیا مغایر قانون و خارج از حدود اختیارات شورای اسلامی شهر وضع شده و مستند به بند 1 ماده 12 و ماده 88 قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال 1392 ابطال می شود.